ساختمان جیپ، اثر وارطان هوانسیان در خطر تخریب
ایرآرمنیا – ساختمان تاریخی «جیپ بلیز»، یکی از آثار مشهور وارطان هوانسیان، معمار مشهور ارمنی با خطر تخریب روبرو شده است. این بنا که در خیابان اکباتان واقع است (با قیمت پایه ۲۶۶ میلیارد تومان) در لیست مزایدههای منتشر شده در روزنامههای کثیرالانتشار قرار گرفته و پیشبینی میشود پایان تلخی داشته باشد.
معاون میراثفرهنگی وقت استان تهران در سال ۹۱ اعلام کرد که این بنا ثبت ملی شده، ولی هیچ شماره ثبتی از این بنای تاریخی در دسترس نیست و همین احتمال تخریب آن پس از واگذاری در مزایده را بیشتر کرده است. ساختمان جیپ متعلق به شرکت ماشینسازی جیپ که در پهلوی دوم ساخته شده، از حدود ۳۰ سال گذشته متروک است.
سام گیوراد، دانشآموخته مرمت بناهای تاریخی همراه با دیگر دوستداران میراث فرهنگی درخواست توجه به این بنای تاریخی را دارد و به ایسنا گفت: «متاسفانه تاکنون عمدهی بناهای ساخته شده توسط وارطان هوانسیان، از سردمداران معماری ایران تخریب شدهاند، اما امیدواریم با مزایدهی این بنای تاریخی، آن نیز در لیست تخریبیهای میراثفرهنگی ثبت نشود.»
نگاهی وجود دارد که معماریهای پهلوی دوم فقط در جداره ارزشمندند و فضای داخلی بناها ارزش چندانی ندارد، ولی گیوراد این را قبول ندارد و اضافه کرد: «هرچند این ساختمان از نظر مساحت زمین، قدری نامتوازن است و کار کردن معماری در آن مشکل، اما به واسطهی نوع کارهایی که از وارطان دیدهام و وجود دارند، مانند هتل لاله در لالهزار، سینما متروپل، خانه وارطان در فلسطین یا خانهی پدری داریوش شایگان، این تفکیک را قبول ندارم.»
او با تاکید بر اینکه وارطان از معماران دوران تحول معماری ایران محسوب میشود، ادامه داد: «ساختمان شرکت جیپ از نظر پلان معماری حائز اهمیت است. حتی از نظر معماری مدرن در بین معماریهای همدوره خود مطرح بوده و این بنا امروز جزو مطرحترینهاست. از سوی دیگر با توجه به اینکه برای یک برند و خودروی معروف جهان ساخته شده نیز میتواند حائز اهمیت باشد. قرارگیری این بنا در بافت تاریخی تهران هم به اهمیت تاریخی این بنا اضافه میکند.»
دو ویژگی شاخص معماری هوانسیان، عدم رعایت تقارن و نمای سیمانی در ساختمان جیپ و همچنین دیگر اثر مشهورش، خانه وارطان دیده میشود.